|
komendy .bat
komendy .bat
INDEKS KOMEND System operacyjny DOS realizuje polecenia określone przez twórców systemu. Dotyczą one: gospodarki zasobami dyskowymi, zarządzania pamięcią, obsługi urządzeń wejścia/wyjścia, transmisji danych do/z urządzeń zewnętrznych. Jedna grupa poleceń - wewnętrznych, zawarta w pliku COMMAND.COM, jest dostępna wraz z załadowaniem systemu operacyjnego; druga - polecenia zewnętrzne jest wykonywana przez standardowe programy usługowe (z rozszerzeniem COM lub EXE) i ładowana do pamięci operacyjnej dopiero po podaniu nazwy wraz z pełną ścieżką dostępu. Oto polecenia: 1. CD (CHDIR) - określa katalog bieżący. 2. COPY - kopiuje pliki lub grupę plików. 3. DEL (ERASE) - usuwa pliki z dysku. 4. DEVICE - instaluje sterowniki w pamięci konwencjonalnej. 5. DIR - prezentuje na ekranie wykaz plików. 6. DISKCOMP - porównuje zawartość dwóch dyskietek tego samego rodzaju. 7. DISKCOPY - kopiuje całą zawartość dysku. 8. FORMAT - przygotowuje dysk tak, aby był akceptowany przez DOS. 9. INSTALL - wprowadza do pamięci program rezydentny. 10. MEM - podaje informacje dotyczące pamięci komputera. 11. MODE - ustala parametry pracy urządzeń zewnętrznych. 12. MSAV - uruchamia program MSAV.EXE, który szuka wirusów w pamięci komputera i na dyskach. 13. RAMDRIVE - wykorzystuje część pamięci komputera do symulowania dysku twardego. 14. RD (RMDIR) - usuwa katalogi. 15. REN (RENAME) - zmienia nazwy plików. 16. STACKS - zmienia wielkość stosów obsługujących przerwania sprzętowe. 17. UNDELETE - odzyskuje skasowane pliki. 18. VSAFE - PROGRAM ZEWNĘTRZNE. 19. XCOPY - kopiuje katalogi wraz z zawartymi w nich plikami. CD (CHDIR) - POLECENIA WEWNĘTRZNE Polecenia służące do określenia katalogu bieżącego. CD [ścieżka] lub CHDIR [ścieżka] ścieżka - określa nowy katalog, który będzie katalogiem aktywnym (bieżącym). Jeżeli w ścieżce podano także nazwę dysku, to katalog aktywny będzie wybrany dla tego dysku. Wydając polecenie CHDIR (CD) bez parametrów, wyświetlimy aktualnie wybrany katalog na dysku bieżącym. Przykład 1. Znajdujemy się w katalogu: C:\WORD\ZLECENIA\ABCBUD. Wydając polecenie: CHDIR \PSP\OBRAZKI, wybierzemy jako katalog aktywny: C:\PSP\OBRAZKI. Gdybyśmy wydali polecenie: CD MAJ96, to wybralibyśmy jako katalog bieżący: C:\WORD\ZLECENIA\ABCBUD\MAJ96 Przykład 2. Oto polecenie zmieniające katalog aktywny w napędzie A: CD A:\TEKSTY\LISTY Jeżeli pracujemy w katalogu C:\WORD\ZLECENIA\ABCBUD i ustaliliśmy katalog aktywny w napędzie A zgodnie z podanym przykładem, to chcąc przejść do katalogu aktywnego w napędzie A, wystarczy napisać: "A:". COPY - POLECENIE WEWNĘTRZNE Komenda COPY kopiuje plik lub grupę plików, łączy pliki. COPY źródło [/a | /b] [+źródło [/a | /b] [+ ...]] [cel [/a | /b]] [/v] źródło - określa pliki, które będą kopiowane (jeśli nie znajdują się one w aktualnym katalogu, to należy podać pełną ścieżkę dostępu). Jeżeli łączymy kilka plików w jeden, to należy podać nazwy połączone plusem (+). Nazwa pliku może zawierać tzw. wildcards (*, ?). /a - wskazuje, że plik ma być kopiowany jako plik tekstowy ASC (powoduje zakończenie kopiowania po napotkaniu pierwszego oznacznika końca pliku - Ctrl-Z, hex. 1A). Jeżeli nie użyje się tego parametru, to pliki będą kopiowane jako binarne. /b - kopiowanie jako pliku binarnego (całego pliku, łącznie ze znakami końca). /v - komenda sprawdza poprawność zapisu pliku na dysk. cel - wskazuje na docelowe położenie pliku lub grupy plików. Gdy kopiowany jest jeden plik, to może zawierać pełną nazwę (wraz ze ścieżką dostępu), różną lub taką samą jak plik pierwotny. Nazwa pliku może zawierać tzw. wildcards (*, ?). W odniesieniu do pliku wynikowego a/ oznacza, że na końcu pliku zostanie dopisany oznacznik końca pliku, b/ - plik wynikowy będzie zapisany bez dodatkowego znaku. Jeżeli plik wynikowy istniał przed kopiowaniem, to w wyniku kopiowania poprzednia jego zawartość zostanie zastąpiona nową. Plik wynikowy otrzymuje +A -R (tzn. ustawiony atrybut archiwacji, wyzerowany atrybut "tylko do odczytu") niezależnie od atrybutu w pliku kopiowanym. Pliki, które mają ustawione atrybuty "plik systemowy" lub "plik ukryty" nie są widziane przez polecenie COPY (podobnie, jak i przez inne polecenia systemu). Jeśli plik określony jako wynikowy istniał przed kopiowaniem i miał ustawiony przynajmniej jeden z atrybutów: "tylko do odczytu", "plik systemowy", "plik ukryty", to próba kopiowania spowoduje wyświetlenie komunikatu: "File creation error". Taki sam komunikat pojawi się, gdy nazwa pliku wynikowego będzie zgodna z nazwą podkatalogu istniejącego w katalogu docelowym kopiowania. Gdy w specyfikacji pliku do kopiowania, a także pliku wynikowego, będą użyte znaki "*" i "?", to część nazwy plików do kopiowania, reprezentowana przez te znaki, będzie przenoszona do pliku wynikowego. Komenda COPY umożliwia konkatenację (łączenie plików). Podając komendzie jako źródło więcej niż jedną nazwę pliku (połączoną znakiem "+"), otrzymamy w wyniku jeden "sklejony" plik Gdy żródło zawiera wildcards (* lub ?), a cel nazwę jednego pliku, to po wykonaniu komendy COPY otrzymamy, jako plik wynikowy, sklejone (połączone) wszystkie pliki, które odpowiadają nazwom określonym za pomocą znaków: "*', "?". Jeżeli w poleceniu COPY nie umieścimy parametru /b, to łączenie plików będzie przebiegało w trybie tekstowym; możemy wówczas utracić znaki specjalne, które sterują urządzeniami - na przykład : znak powrotu karetki, znak zmiany wiersza w drukarce, etc..Użycie wildcards nie może jednak prowadzić do powstania dwóch plików o tych samych nazwach i różnej zawartości. Jeżeli zdarzy się taki przypadek , że podana nazwa pliku wynikowego odpowiada nazwie jednemu z plików określonych za pomocą znaków: "*" lub "?", to zawartość pliku żródłowego jest tracona i zostanie wyświetlony komunikat: "Content of destination lost before copy". Celem komendy COPY mogą być urządzenia zewnętrzne, z wyjątkiem portów szeregowych AUX i COM. Można wykorzystać polecenie COPY do tworzenia plików tekstowych, podając następującą składnię: COPY CON NPTEKST.TXT. Po zapisaniu danych, plik zakończyć znakiem Ctrl-Z. Przykład 1. COPY C:\ZLECENIA\DROBUD6.TXT A: Plik tekstowy drobud6.txt z katalogu c:\zlecenia, zostanie przeniesiony do katalogu aktualnego na dyskietce znajdującej się w stacji dysków oznaczonej literą a. Przykład 2. COPY C:\ZLECENIA\DROBUD?.TXT A: Wszystkie pliki tekstowe z katalogu c:\zlecenia, zawierające w nazwie słowo "drobud" zostaną skopiowane na dyskietkę w stacji dysków a. Przykład 3. W katalogu aktywnym na dysku bieżącym znajdują się dwa pliki tekstowe: pliki druk1.txt i druk2.txt. Po wykonaniu komendy: COPY dr*.txt op*.txt otrzymamy dwa następne pliki: opuk1.txt i opuk2.txt. Teraz w katalogu będą się znajdowały cztery pliki tekstowe. Przykład 4. Wszystkie pliki z dwu poprzednich przykładów możemy skleić w jeden zbiorczy plik: COPY *.txt teksty.bak Przykład 5. COPY CON LPT1 W tym przykładzie dane z klawiatury są przenoszone do drukarki podłączonej do LPT1. DEL (ERASE) - POLECENIA WEWNĘTRZNE Polecenia DEL i ERASE usuwają pliki z dysku. DEL plik [/p] lub ERASE plik [/p] plik - określa nazwy plików do usunięcia. Jeżeli usunięcie dotyczy plików spoza katalogu aktualnego, to należy podać nazwę napędu i ścieżkę dostępu. W nazwie można użyć tzw. wildcards ("*", "?"). p - DOS prosi o potwierdzenie zanim usunie jakikolwiek plik. Polecenie DEL lub ERASE nie doprowadzi do usunięcia plikow, które mają ustawiony atrybut "tylko do odczytu". Jeżeli chcemy usunąć także te pliki, to najpierw należy zmienić atrybut za pomocą polecenia ATTRIB. Wydanie samej komendy DEL lub ERASE, bez nazwy pliku, spowoduje wyświetlenie komunikatu o błędzie. Przed wykonaniem polecenia DEL *.* , DOS zada ostrzegające pytanie: "All files in directory will be deleted ! Are you sure (Y/N)?" (Wszystkie pliki w katalogu zostaną usunięte ! Czy tego chcesz ? (Tak/Nie)). Przykład 1. Usuniemy pliki z rozszerzeniem .KOS, z katalogu C:\PTAKI\PTAKIPL ERASE C:\PTAKI\PTAKIPL\*.KOS DEVICE - POLECENIE KONFIGURUJĄCE SYSTEM Powyższe polecenie instaluje sterownik do pamięci komputera. Może występować kilkakrotnie, ale wyłącznie w pliku CONFIG.SYS. DEVICE= plik [parametry sterownika] plik - nazwa pliku (wraz z pełną ścieżką dostępu) będącego sterownikiem, który chcemy zainstalować. parametry sterownika - parametry wpisane przez użytkownika. DOS zawiera 12 standardowych sterowników programowych. Kolejność instalacji nie może być dowolna; na przykład EMM386.EXE musi być zainstalowany po sterowniku HIMEM.SYS ( należy sprawdzać, czy ta kolejność została zachowana w pliku CONFIG.SYS). Oto pełny wykaz standardowych sterowników DOS: HIMEM.SYS, EMM386.EXE, ANSI.SYS, DISPLAY.SYS, DRIVER.SYS, DBLSPACE.SYS, EGA.SYS, INTERLNK.EXE, POWER.EXE, RAMDRIVE.SYS, SETVER.EXE, SMARTDRV.EXE. Przykład 1. DEVICE=[ścieżka] ANSI.SYS Wykonanie tego polecenia spowoduje załadowanie programu rozszerzonej obsługi ekranu i klawiatury. Zostanie zastąpiony standardowy program obsługi zawarty w pamięci ROM. W trybie rozszerzonym sterowania dostępne są funkcje sterowania kursorem na ekranie przez wysłanie specjalnych sekwencji znaków, a także istnieje możliwość przedefiniowania znaczenia klawiszy (w połączeniu z Escape). Przykład 2. DEVICE=C:\DOS\DISPLAY.SYS CON:=(EGA,437,2) Polecenie DEVICE z przedstawionego przykładu spowoduje udostępnienie mechanizmu przełączania zestawu znaków dla urządzenia CON (konsoli , w tym przypadku ekranu). Wykorzystany będzie program obsługi dla karty EGA z wbudowanym zestawem znaków 437, z zarezerwowaniem dwóch buforów po 256 znaków na zestawy, jakie zostaną przygotowane programowo przy użyciu polecenia MODE. Przykład 3. DEVICE=DRIVER.SYS /D:2 Umieszenie w pliku CONFIG.SYS tak skonstruowanego polecenia, spowoduje dołączenie do systemu zewnętrznego napędu 1,44 MB. DIR - POLECENIE WEWNĘTRZNE Polecenie DIR wypisuje na ekranie wykaz plików znajdujących się w określonym katalogu. Podaje także informacje dodatkowe: wielkość i czas powstania pliku, ilość wolnej pamięci. DIR [ścieżka] [/p] [/w] [/a: atrybuty] [/o: sortowanie] [/s] [/b] [/l] ścieżka - nazwa pliku lub plików z pełną ścieżką dostępu. Można użyć tzw. wildcards (?, *). Jeżeli nie podano nazwy plików, to wyświetlone są informacje o wszystkich plikach w katalogu. /p - wyświetlanie po jednej stronie. /w - wyświetlanie po pięć nazw plików w wierszu, dane na temat pojedynczych plików nie są wyświetlane. /a: atrybuty - informacje o plikach z atrybutami (h - ukryte, -h - wszystkie z wyjątkiem ukrytych, s - systemowe, -s - wszystkie z wyjątkiem systemowych, d - katalogi, -d - nie katalogi, a - pliki nadające się do archiwizacji (archive), -a - pliki nie posiadające atrybutu archive, r - tylko do odczytu (read only), -r - pliki bez atrybutu read only). /o: sortowanie - wyświetlanie nazw według ustalonego porządku (n - alfabetycznie od A, -n - alfabetycznie od Z (w odwrotnym porządku), e - alfabetycznie od A dla rozszerzeń plków, -e- alfabetycznie od Z dla rozszerzeń plików, d - w porządku zgodnym z czasem utworzenia (najwcześniejsze pierwsze), -d - w porządku odwrotnym do czasu utworzenia (najpóżniejsze pierwsze), s - według rozmiarów (najmniejsze na początku), -s - według rozmiarów (największe na początku), g - z katalogami przed plikami, - g - z katalogami po plikach, c - skompresowane (najmniejsze na początku), -c - skompresowane (największe na początku). /s - podaje całą listę plików z katalogu bieżącego i podkatalogów. /b - wyświetli informacje tylko o samych plikach, bez nagłówka i podsumowania. /s/b - jak wyżej, lecz nazwy plików są poprzedzone ścieżkami. /l - treść, która pojawi się w wyniku działania komendy DIR z tą opcją, zostanie wyświetlona małymi literami. Przykład 1. DIR B:\ spowoduje wyprowadzenie listy wszystkich plików i podkatalogów katalogu głównego dysku B. Może to mieć na przykład postać: Volume in drive B has no label Volume Serial Number is 462F-13C7 Directory of B:\ DSK007 <> 91.12.22 20:39 DS ZIP 138 257 91.10.15 4:16 DSKRTN ZIP 3 523 91.09.10 17:52 DUP ZIP 54 089 91.10.15 1:51 FLASHBAK ZIP 86 474 91.10.14 3:39 5 file(s) 282 343 bytes 76 800 bytes free Przykład 2. DIR c:\bat /w /o:-d Polecenia o powyższej konstrukcji poda na ekran spis wszystkich plików i podkatalogów z katalogu c:\bat uporządkowanych chronologicznie, ale zaczynając od tych, które były modyfikowane ostatnio. Wykaz będzie wyświetlony po pięć nazw w wierszu. Przykład 3. DIR c:\bat /w /o:-d > PRN Utworzona w przykładzie 2 lista plików i podkatalogów z katalogu c:\bat zostanie skierowana zamiast na ekran, do drukarki. Przykład 4. DIR c:\bat /w /o:-d > c:\DANE\BATMAJ96.INF W tym przykładzie zawartość katalogu zostanie skierowana do pliku BATMAJ96.INF, a nie na ekran. Po pewnym czasie możemy dopisać dane o tym katalogu ponownie do tego samego pliku, co pozwoli nam na śledzenie zmian: DIR c:\bat /w /o:-d >> c:\DANE\BATMAJ96.INF DISKCOMP - POLECENIE ZEWNĘTRZNE Polecenie DISKCOMP porównuje zawartość dwóch dyskietek tego samego formatu. DISKCOMP [napęd:1 [napęd2:]] [ /1] [ /8] napęd1: - napęd, w którym umieszczono pierwszą dyskietkę. napęd2: - napęd, w którym umieszczono drugą dyskietkę. /1 - porównywana będzie tylko pierwsza strona dyskietki. /8 - prównywane będzie tylko 8 pierwszych sektorów ścieżki. Porównywanie prowadzone przy pomocy polecenia DISKCOMP odnosi się do dyskietek wraz ze wszystkimi informacjami fizycznie na nich występującymi. Zapewne pamiętacie Państwo,że podobne polecenie - FC dotyczy plików. Wracając do DISKCOMP. Porównanie może być prowadzone jedynie dla dyskietek , nie zaś dla dysku twardego. Jeżeli parametr napęd2 będzie pominięty, to DISKCOMP przyjmie domyślnie napęd bieżący jako napęd2. Gdy nazwy napędów zostaną zupełnie pominięte, wówczas napęd bieżący będzie wartością domyślną dla obydwu. Podobnie - określając napęd1 i napęd2 jako ten sam napęd (na przykład A:) przyporządkujemy wspólny napęd dla dwóch parametrów "napęd" - chociaż w tym wypadku nie będzie to napęd bieżący. Konsekwencją wspólnoty napędów będzie konieczność wymiany dyskietek podczas wykonywania polecenia DISKCOMP. Porównywane dyskietki muszą być tych samych typów - jeśli tak nie jest DISKCOMP wyświetla komunikat o następującej treści: "Drive types or diskette types not compatible" (Napęd lub typy dyskietek nie są zgodne). Polecenie DISKCOMP sprawdza zawartość kolejnych ścieżek dyskietek. W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości pojawi się komunikat podający numer ścieżki i strony (0 lub 1): "Compare error on side 0, track 1" (Błąd porównania na stronie 0, ścieżce 1). Polecenie DISKCOMP powoduje ustawienie kodu wyjściowego błędu w następujący sposób: 0 - dyskietki są takie same. 1 - wystąpiły rozbieżności. 2 - w czasie wykonywania polecenia użytkownik nacisnął Ctrl+C, przerywając porównanie. 3 - wystąpił błąd krytyczny. 4 - niewłaściwa składnia polecenia. Przykład 1. DISKCOMP A: B: Polecenie o powyższej składni oznacza porównanie dyskietek w napędach A i B, przy czym parametry dyskietek (liczba stron i sektorów na ścieżkę) zostaną ustalone na podstawie dyskietki w napędzie A. DISKCOPY - POLECENIE ZEWNĘTRZNE Polecenie DISKCOPY kopiuje całą zawartość dysku w ciągu jednej operacji (w odróżnieniu, na przykład, od komendy COPY, która przekłada plik po pliku, co jest bardzo czasochłonne). DISKCOPY źródło cel [/1] [/v] żródło i cel - nazwy napędów dysków elastycznych (może to być 1 stacja wspólna dla dyskietki żródłowej i docelowej). /1 - opcja przestarzała: kopiuje pierwszą stronę dyskietki. /v - weryfikuje dane po skopiowaniu (operacja trwa dłużej). DISKCOPY wytwarza dokładną kopię, to znaczy kopiuje także pliki ukryte i systemowe, katalogi, pofragmentowane pliki (przechowywane w różnych sekcjach). Można kopiować dyski tylko tych samych rozmiarów i typów. Jeżeli dysk docelowy nie jest sformatowany lub sformatowany inaczej , komenda automatycznie przeprowadzi formatowanie, stosując parametry jak dla dyskietki żródłowej. W przypadku stwierdzenia niezgodności formatów lub rodzajów napędów dla kopiowanych dyskietek, pojawi się komunikat: "Drive types or diskette types not compatible". Polecenie DISKCOPY wiąże się z kopiowaniem fizycznym jednej dyskietki na drugą. W związku z tym, jeśli pliki na dyskietce żródłowej składają się z wielu fragmentów ( co może być wynikiem wielokrotnego usuwania plików i zapisywania nowych), to obraz dyskietki wynikowej będzie identyczny. Zważywszy, że przy wielu fragmentach uzyskuje się wolniejszy dostęp do plików, bardziej efektywne może się okazać kopiowanie logicznej zawartości dyskietki, a więc wszystkich zapisanych na niej plików, przy użyciu polecenia COPY lub XCOPY. Jeśli takie kopiowanie jest przeprowadzone na czystą, sformatowaną dyskietkę, to pliki wynikowe będą tworzyły obszary ciągłe. Podczas kopiowania należy zabezpieczyć dysk żródłowy pzed zapisem (łatwo o pomyłkę). Jeśli dysk żródłowy posiada numer seryjny, to DISKCOPY tworzy nowy numer seryjny na dysku docelowym i informuje o nadanym temu dyskowi numerze po zakończeniu operacji kopiowania. Komenda DISKCOPY wyprowadza następujące kody błędów: 0 - kopiowanie przebiegło pomyślnie. 1 - w trakcie wykonywania kopii wystąpił błąd odczytu/zapisu. 2 - użytkownik przerwał kopiowanie naciskając Ctrl+C. 3 - wystąpił nieznany błąd. 4 - podano błędne parametry wejściowe. Przykład 1. Polecenie: DISKCOPY A: B: spowoduje skopiowanie zawartości dyskietki z napędu a na dyskietkę umieszczoną w napędzie b. FORMAT - POLECENIE ZEWNĘTRZNE Polecenie FORMAT służy do takiego przygotowania dysku, aby był akceptowany przez DOS. FORMAT tworzy nowy katalog główny, tabelę rozmieszczenia plików i katalogów (FAT); może także wykrywać wadliwe sektory i usuwać dane. FORMAT napęd [/1] [/4] [/8] [/v:] [/q] [/f:wielkość] [/b | /s] [/u] [/t:ścieżek /n:sektorów] napęd - nazwa napędu, w którym znajduje się formatowana dyskietka (np. b:) lub dysk twardy. /1 - formatuje jednostronnie (opcja przestarzała). /4 - formatuje dyskietkę 5 1/4 cala niskiej gęstości (360 K) w stacji wysokiej gęstości (1.2 M). /8 - formatuje dyskietkę 5 1/4 cala z 8 sektorami na ścieżce. /v: - określa etykietę dysku (na przykład: /v: ROBOCZEBAS). Etykieta nie może liczyć więcej niż 11 znaków. Jeżeli formatujemy więcej niz 1 dysk z użyciem komendy FORMAT, każdemu dyskowi będzie nadana ta sama etykieta. /q - szybkie formatowanie dysku. Wybierając tą opcje spowodujemy, że komenda FORMAT usunie FAT (file allocation table) i katalog główny z wcześniej sformatowanego dysku, ale nie sprawdzi czy dysk posiada uszkodzone sektory. Tą opcje należy wybrać dla juz sformatowanego dysku, o którym wiemy, że jest w dobrym stanie. /f:wielkość - określa pojemność dyskietki po sformatowaniu (160 - dyskietka jednostronna, 180 - dyskietka jednostronna, 320, 360, 720, 1200, 1440, 2880). Wskazane jest, aby korzystać z tego parametru w miejsce /t i/n. Nie należy formatować dyskietek z większą pojemnością niż tą, jaką określił producent. /b - zachowuje miejsce dla plików systemowych (IO.SYS i MSDOS.SYS) na nowo formatowanym dysku. Parametr ten został utrzymany dla zgodności z wcześniejszymi wersjami MS-DOS. /s - kopiuje na formatowany dysk pliki systemowe (IO.SYS, MSDOS.SYS, COMMAND.COM). Tak przygotowaną dyskietkę można użyć jako dyskietkę systemową. /t:ścieżek - określa ilość ścieżek na dysku. Korzystając z parametru /t musimy również korzystać z parametru /n. Przy wyborze tej opcji nie wolno używać parametru /f. /n:sektorów - formatowanie dyskietki 3 1/2 cala niskiej gęstości w stacji wysokiej gęstości, gdzie n:sektorów oznacza liczbę sektorów na ścieżce. Korzystając z parametru /n musimy również korzystać z parametru /t. Przy wyborze tej opcji nie wolno używać parametru /f. Wynik formatowania podany jest wg. następujących kodów wyjściowych: 0 - wykonanie prawidłowe. 3 - użytkownik nacisnął klawisz Ctrl-C lub Ctrl-Break, aby przerwać formatowanie. 4 - wystąpiło zdarzenie inne niż wymienione w punktach 0, 3, 5. 5 - użytkownik odpowiedział przecząco (N) na pytanie czy formatować następną dyskietkę. Przykład 1. FORMAT a: Tak wydana komenda spowoduje sformatowanie dyskietki umieszczonej w napędzie a, używając pojemności typowej dla napędu. Przykład 2. FORMAT a: /q Szybkie formatowanie, już sformatowanej wcześniej dyskietki, będącej w dobrym stanie technicznym. Przykład 3. FORMAT a: /v:abcsoft6311 Formatowanie dyskietki w napędzie a: z umieszczeniem etykiety :abcsoft6311. INSTALL - POLECENIE KONFIGURUJĄCE SYSTE. Wprowadza do pamięci komputera program rezydentny, podczas ładowania systemu operacyjnego. Polecenie INSTALL być użyte tylko z pliku CONFIG.SYS. INSTALL=plik_rezydentny [parametry pliku_rezydentnego] plik_rezydentny - nazwa pliku rezydentnego wraz ze ścieżką dostępu. parametry pliku_rezydentnego - określa parametry, które można ustalić podczas uruchamiania pliku rezydentnego. Program rezydentny pozostaje w pamięci tak długo, jak długo komputer jest włączony. Można użyć komendy INSTALL, aby załadować programy rezydentne DOSu - FASTOPEN, KEYB, NLSFUNC, SHARE. Instalacja programów za pomocą tej komendy jest bardziej efektywna, niż umieszczenie wywołania w pliku AUTOEXEC.BAT. Nie wolno używać polecenia INSTALL dla programów wykorzystujących zmienne środowiskowe, klawisze dostępu lub wymagające obecności COMMAND.COM dla obsługi błędów krytycznych. Podczas umieszczania polecenia INSTALL w pliku CONFIG.SYS należy zwrócić uwagę, aby znalazło się ono po poleceniu DEVICE (instalującym sterowniki programowe). Przykład 1. INSTALL=C:\PROGRAMY\NOWYTSR.COM Polecenie o takiej składni, umieszczone w pliku CONFIG.SYS, załaduje program rezydentny o nazwie NOWYTSR.COM (rozszerzenie - w tym przypadku .COM, musi być także wpisane). Przykład 2. Ten przykład pokazuje sposób instalacji programu DOS, FASTOPEN.EXE, z pliku CONFIG.SYS (zamiast wywołania z AUTOEXEC.BAT lub linii komend). Ponadto, FASTOPEN będzie przechowywać dane dla 100 plików. Poniższą linię komendy należy oczywiście wpisać w pliku CONFIG.SYS. INSTALL=C:\DOS\FASTOPEN.EXE C:=100 MEM - POLECENIE ZEWNĘTRZNE Komenda podająca informacje dotyczące pamięci komputera. MEM [/classify |/debug |/free |/module nazwaprogramu] [/page] classify (można napisać tylko c) - pokazuje uporządkowany spis nazw i rozmiarów programów, które znajdują się w pamięci oraz prezentuje krótki raport o tym, jak pamięć jest wykorzystana. debug (można napisać tylko d) - przedstawia wykaz programów i drajwerów wewnętrznych wykorzystujących pamięć komputera. Podawana jest wielkość i typ modułu, adres segmentu i inne użyteczne informacje. free (można napisać tylko f) - informuje o wolnej pamięci konwencjonalnej (podstawowej) i górnej, pokazując adres i rozmiar segmentu każdego wolnego obszaru pamięci podstawowej i największy wolny segment w każdym bloku pamięci górnej. module nazwaprogramu (można napisać m nazwaprogramu) - informuje o sposobie umieszczenia programu w pamięci. Nazwę programu (bez rozszerzenia) należy podać po parametrze "module". Komenda MEM z tym parametrem określi obszar pamięci, który poszczególne bloki programu przydzieliły, adres i rozmiar każdego bloku. page - wyświetla informacje porcjami; po naciśnięciu dowolnego klawisza pokazuje się następna strona informacji. Parametry: classify, debug, free, module programme (c, d, f, m programme) nie mogą wystąpić razem, natomiast "page" może być użyty z każdym z wymienionych. Informacje o wykorzystaniu przestrzeni dyskowej są pokazane po wywołaniu komendy CHKDSC. Używając programu DOSKEY, można ustalić samoczynne pojawianie się parametru "page" podczas wywoływania komendy MEM - wówczas nie trzeba tego parametru każdorazowo wpisywać podczas wydawania tego polecenia. Nleży wprowadzić następującą linię kodu do pliku AUTOEXEC.BAT: c:\dos\doskey doskey mem=mem.exe $* /p DOS wyświetla informacje o statusie pamięci typu "extended" (rozszerzonej) tylko wtedy, gdy zainstalowano w systemie pamięć ponad granicę 1 MB. W odniesieniu do systemu operacyjnego DOS można mówić o trzech typach pamięci: konwencjonalnej, rozszerzonej (extended) i zwiększonej (expanded). Pamięć konwencjonalną posiada każdy komputer osobisty (PC); jest to pamięć obejmująca obszar od początku pamięci do pierwszego drivera urządzenia zewnętrznego, czyli do 640 KB. DOS zostal początkowo zaprojektowany jedynie z myślą o pierwszym megabajcie pamięci. Aby móc skorzystać z obszaru powyżej 1 MB, należy oprzeć się na możliwości pracy procesora w trybie chronionym (protected). Mikroprocesor INTELA 80286, i następne z tej serii, zostały wyposażone w dwa tryby pracy "real" (rzeczywisty) i "protected" - w trybie "real" 80286 pracuje jak szybki procesor 8086 i jest ograniczony w sposób identyczny jak starszy procesor, włącznie z tym, że może adresować tylko do 1 MB pamięci, natomiast w trybie "protected" może zaadresować do 16 MB pamięci i uruchamiać wiele aplikacji jednocześnie, każdą w jej własnym, bezpiecznym dla niej obszarze pamięci. Użytkownik musi posiadać specjalny driver umożliwiający dostęp do pamięci typu typu "extended" - HIMEM.SYS. Aby móc z niego skorzystać należy w plku CONFIG.SYS wpisać następującą linię: Device = Himem.sys DOS wyświetli dane na temat statusu pamięci typu "expanded" (zwiększonej), jeżeli pamięć zwiększona jest używana tak, że odpowiada wspólnej dla Lotusa, Intela i Microsoftu specyfikacji LIM EMS (Expanded Memory Specyfication), zgodnej z protokołem wersji 4.0. W związku z tym musi być zainstalowany program zabezpieczający blok obszaru pamięci górnej - jest nim, na przykład, EMM386, ponadto w pliku CONFIG.SYS należy umieścić polecenie DOS=UMB. MODE - POLECENIE ZEWNĘTRZNE Polecenie służy do ustalenia parametrów pracy urządzeń zewnętrznych: ekranu, drukarki, urządzeń z transmisją szeregową oraz do przygotowania i wybierania zestawów znaków dla urządzeń zewnętrznych. MODE będzie realizować niektóre zadania pod warunkiem zainstalowania właściwych sterowników; dla trybu video wymagane jest zainstalowanie ANSI.SYS, dla przełączania stron kodowych (zawierających znaki narodowe) zainstalowanie DISPLAY.SYS - te sterowniki należy instalować z poziomu pliku CONFIG.SYS za pośrednictwem polecenia DEVICE. Pozostałe polecenia MODE należy umieścić w AUTOEXEC.BAT, chociaż mogą być wywołane bezpośrednio z linii poleceń DOS. MODE parametry parametry - parametry polecenia wpisane przez użytkownika. W zależności od urządzenia, którego polecenie dotyczy, parametry mogą mieć następujące postacie: MODE LPT#[:][n],[m][,r] dla ustawienia parametrów drukarki podłączonej do złącza równoległego. # - numer drukarki (1, 2 lub 3). n - ilość znaków w linii. m - gęstość wydruków w liniach na cal (6 lub  .r(Retry) - parametr r powoduje rezydentne załadowanie części MODE. Parametr ten może przyjmować następujące wartości: B - określa, że w przypadku wystąpienia błędu transmisji ponawiana będzie próba, aż do osiągnięcia sytuacji bez błędu lub do przerwania przez użycie klawiszy Ctrl-Break. E - zwraca informację o wystąpieniu błędu. P - ponawia komunikację z portem aż do osiągnięcia rezultatu. R - zwraca informację o gotowości (ready). N - nie ponawia prób uzyskania dostępu. Wartość N może być zapisana także jako NONE. Uwaga, dla pracy w sieci, nie należy przypisywać wartości parametrowi r. MODE [n],m[,T] dla ustawienia parametrów pracy ekranu. n - oznacza tryb pracy ekranu , jako jeden z następujących: 40 - dla ustawienia trybu CGA, 40 znaków w wierszu, 80 - dla ustawienia trybu CGA, 80 znaków w wierszu, BW40 - dla ustawienia trybu BW (czarno-biały); dla karty CGA z 40 znakami w wierszu, BW80 - jw., lecz z 80 znakami w wierszu, CO40 - wyświetlanie w kolorze dla karty CGA z 40 znakami w wierszu, CO80 - jw. lecz z 80 znakami w wierszu, MONO - dla ustawienia trybu mono (odpowiadającego karcie ekranu IBM Monochrome Display Adapter) z 80 znakami w wierszu. m - określa przesunięcie obrazu na ekranie: R w prawo, L w lewo. Jeśli parametr ten wystąpił, to przesunięcie jest wykonywane o jeden znak dla 40 znaków w wierszu i o 2 znaki dla 80 znaków w wierszu. T - oznacza żądanie testowania po wykonaniu przesunięcia - w takim przypadku zostanie wyświetlony wiersz testowy, po czym system będzie oczekiwał na akceptację lub zmianę przesunięcia. MODE COMn [:] baud[,parity[,databits[,stopbits [r] ]]] dla ustalenia parametrów dla transmisji szeregowej. n - określa numer złącza szeregowego (1..4). baud - określa szybkość transmisji w bodach, jako jedną z wartości: 110, 150, 300, 600, 1200, 2400, 4800, 9600, 19200 (wystarczy podać dwie początkowe cyfry) parity - określa kontrolę parzystości: N (NONE) - bez kontroli, O (ODD) - z kontrolą nieparzystości, E (EVEN) - z kontrolą parzystości. Pominięcie parametru działa jak E. databits - określa liczbę transmitowanych bitów (7 lub 8, standardowo 7). stopbits - określa liczbę bitów stopu (1 lub 2). Standardowo przyjmuje się 2 dla szybkości transmisji 110 bodów i 1 dla pozostałych szybkości. r(Retry) - parametr r określa sposób reakcji w przypadku wystąpienia błędów, podczas próby przesłania danych do portu szeregowego, doprowadza do rezydentnego załadowania części MODE. Parametr r może przyjmować następujące wartosci: B - oznacza, że dane złącze szeregowe będzie wykorzystywane do podłączenia drukarki lub modemu. Równocześnie w przypadku błędu transmisji ponawiana będzie próba pisania, przy czym możliwe jest przerwanie przy użyciu klawiszy Ctrl-Break. Zwraca informację o statusie "busy" (zajęty). E - zwraca informację o wystąpieniu błędu. P - ponawia próby komunikacji z portem aż do osiągnięcia pozytywnego rezultatu. R - Zwraca informację o statusie "ready" (gotowy). N - nie ponawia prób uzyskania dostępu. Wartość N może być zapisana także jako NONE. Uwaga, dla pracy w sieci nie należy przypisywać wartości parametrowi r. MODE LPT#[:] = COMn dla przydzielenia złącza szeregowego (COM) dla drukarki, zamiast złącza rónoległego. # - numer drukarki (1,2 lub 3). n - numer złącza szeregowego (1..4). Po wykonaniu tego polecenia, informacje kierowane na drukarkę będą wyprowadzane na złącze szeregowe. Przed tym poleceniem należy ustawić odpowiednie parametry dla transmisji, wykorzystując polecenie MODE ustalajace parametry dla transmisji szeregowej. MODE urządzenie CODEPAGE PREPARE (cp) ścieżka lub MODE urządzenie CODEPAGE PREPARE (cplist) ścieżka dla programowego przygotowania zestawu znaków dla urządzeń zewnętrznych. Zamiast nazwy CODEPAGE można użyć skrótu CP, a zamiast PREPARE - PREP. urządzenie - urządzenie zewnętrzne, dla którego ma być przygotowany zestaw znaków, jako jedno z następujących: CON, PRN, LPT1, LPT2, LPT3. cp - określa numer zestawu znaków. cplist - określa listę numerów zestawu znaków spośród następujących: 437,850, 852, 860, 863, 865. Lista musi być umieszczona w nawiasach, a poszczególne pozycje oddzielone spacjami lub przecinkami. Użycie dwóch kolejnych przecinków bez numerów między nimi oznacza pominięcie zestawu znaków na danej pozycji i będzie on taki, jaki obowiązywał wcześniej. ścieżka - określa plik, wraz ze ścieżką dostępu, zawierający zestawy znaków. MODE urządzenie CODEPAGE SELECT=cp dla wyboru lub uaktywnienia zestawu znaków. Zamiast nazwy CODEPAGE można użyć skrótu CP, a zamiast SELECT - SEL. urządzenie - urządzenie zewnętrzne, dla którego ma byc przygotowany zestaw znaków, jako jedno z następujących: CON, PRN, LPT1, LPT2, LPT3. cp - numer zestawu znaków, jaki będzie uaktywniony - musi to być numer użyty najpierw w opcji CODEPAGE PREPARE dla danego urządzenia. MODE urządzenie CODEPAGE [/STATUS] dla wyświetlenia aktywnego i aktualnie dostępnych numerów zestawów znaków. Zamiast nazwy CODEPAGE można użyć skrótu CP, a zamiast STATUS - STA. urządzenie - urządzenie zewnętrzne, dla którego ma być przygotowany zestaw znaków, jedno z następujących: CON, PRN, LPT1, LPT2, LPT3. Lista aktualnie dostępnych zestawów znaków wyświetlana jest w dwóch częściach: zestawy znaków wbudowane sprzętowo, to znaczy zdefiniowane orzy użyciu polecenia DEVICE, oraz zestawy przygotowane programowo przy użyciu polecenia MODE. MODE urządzenie CODEPAGE REFRESH dla ponownego uaktywnienia zestawu znaków. Zamiast nazwy CODEPAGE można użyć skrótu CP, a zamiast REFRESH - REF. urządzenie - urządzenie zewnętrzne, dla którego ma byc przygotowany zestaw znaków, jako jedno z następujących: CON, PRN, LPT1, LPT2, LPT3. Tak skonstruowane polecenie MODE może być użyte do ponownego uaktywnienia zestawu znaków, na przykład po chwilowym wyłączeniu drukarki. MSAV - POLECENIE ZEWNĘTRZNE Polecenie uruchamia program MSAV.EXE, który szuka wirusów w pamięci komputera i na dyskach. MSAV [napęd:] [/s | /c] [/r] [/a | /l] [/n] [/p] [/f] [/video] napęd: - określa dysk (dyskietkę). Jeżeli pominiemy ten parametr, sprawdzany będzie dysk aktualnego napędu. /s - nie usuwa znalezionych wirusów. /c - usuwa znalezione wirusy. /r - w pliku MSAV.RPT, umieszczonym w katalogu głównym badanego dysku, zapisany będzie raport z poszukiwań. /a - przeszukuje dyski wszystkich napędów, z wyjątkiem stacji A i B. /l - przeszukuje dyski wszystkich napędów, z wyjątkiem utworzonych dla potrzeb sieci. /n - wyświetla zawartość pliku MSAV.TXT - jeżeli plik ten istnieje i jest umieszczony w tym samym katalogu co plik MSAV.EXE. Następnie przeszukuje wskazany napęd (określony parametrem "napęd:"). Wybierając "/n" spowodujemy, że MSAV nie będzie używał oprawy graficznej, a ponadto, co jest szczególnie przydatne w konstrukcji plików wsadowych, w przypadku wykrycia wirusa program poda kod powrotu równy 86 (który może być wykorzystany przez komendę IF). /p - informacja zostanie wyświetlona bezpośrednio na ekranie (bez oprawy graficznej). /f - nie bęzie wyświetlał nazw przeszukiwanych plików. Parametr ten musi wystąpić łącznie z parametrem /n i (lub) /p. /video - będzie pokazana lista opcji dotyczących sposobu wyświetlania ekranu programu MSAV. Opcje te przedstawiono niżej: /25 - wybór standardowy. /28 - 28 linii (parametr dostępny dla kart VGA). /43 - 43 linie (parametr dostępny dla kart EGA/VGA). /50 - 50 linii (parametr dostępny dla kart VGA). /60 - 60 linii (parametr dostępny dla kart umiejących korzystać z trybu VIDEO 7). /in - odwzorowuje kolory, w przypadku gdy karta grafiki i monitor nie wykorzystują kolorów. /bw - wyświetli ekran MSAV w kolorze czarno-białym. /mono - tryb kart monochromatycznych. /lcd - tryb dla wyświetlacza ciekłokrystalicznego. /ff - nastąpi odświeżanie obrazu dla kart graficznych CGA. /bf - wykorzysta BIOS dla kontroli ekranu. /nf - odłączy korzystanie z załadowanych dodatkowo znaków ekranowych. /bt - umożliwi używanie myszy w okienku DOS, znajdującym się w środowisku Windows. /ngm - użyje zwykły kursor graficzny (prostokąt) zamiast kursora myszy (strzałka). /le - zamieni przyciski myszy (lewy na prawy i vice versa). /ps2 - przywróci obsługę kursora myszy, jeżeli ma on tendencję do znikania lub zatrzymania w jednym miejscu ekranu. Wiela przyczyn powoduje zakłócenia w pracy komputera. Obok inwazji wirusów, może to być niewłaściwy sterownik lub źle dobrane parametry jego pracy, wadliwie działający program - szczególnie należy uważać na programy rezydentne. Przyczyną niedomagań mogą być także uszkodzenia sprzętu lub słabe parametry techniczne. Jeżeli program antywirusowy nie znajdzie wirusa, a komputer nie pracuje prawidłowo, to należy sprawdzić opisane elementy ( usunąć z pamięci programy rezydentne i sterowniki, użyć innych parametrów dla uruchamianych programów). Gdy program MSAV po raz pierwszy poszukuje wirusów, to tworzy w każdym ze sprawdzanych katalogów plik CHKLIST.MS. W tym pliku zapisywane są sumy kontrolne plików znajdujących się w określonym katalogu. Podczas kolejnych poszukiwań ponownie odczytywane są sumy kontrolne plików i porównywane z wcześniejszymi - umieszczonymi w CHKLIST.MS. Na podstawie porównania program MSAV stawia diagnozę. Przykład 1. Program MSAV będzie poszukiwał wirusów na dyskietce umieszczonej w napędzie B. Jeżeli wirus zostanie znaleziony, to MSAV go unieszkodliwi. Program zostanie uruchomiony w wersji monochromatycznej. MSAV b: /c /mono RAMDRIVE - PROGRAM ZEWNĘTRZNY Program RAMDRIVE.SYS wykorzystuje część pamięci komputera do symulowania dysku twardego. DEVICE=RAMDRIVE.SYS [wielkość [sektor [zbiory]]] [/e | /a] RAMDRIVE.SYS - nazwa sterownika udostępniajęcego dyski wirtualne. W razie potrzeby należy podać całą ścieżkę dostępu. wielkość - określa wielkość tworzonego dysku sztucznego w kilobajtach. Jeżeli ten parametr nie zostanie określony, to domyślnie zostanie utworzony RAMDysk o wielkości 64 kilobajtów. Parametr "wielkość" może przyjmować wartości z zakresu 4 do 32767, jednak nie może być większy od dostępnej pamięci komputera. sektor - określa, podobnie jak dla dysków twardych, wielkość sektora w bajtach. Dopuszczalnymi wartościami są: 128, 256, 512 (standardowa). Parametr "sektor" występuje razem z parametrem "wielkość". zbiory - określa dopuszczalną ilość katalogów i plików, jakie mogą być w katalogu głównym RAMDysku. Wartości dla tego parametru powinny zawierać się w przedziale od 2 do 1024. Standardowo RAMDRIVE.SYS umożliwia utworzenie 64 zbiorów, a jeżeli nie ma wystarczającej ilości pamięci, to przyjmie wartość 16. Parametr "zbiory" występuje razem z parametrami "wielkość" i "sektor". /e - tworzy RAMDysk w pamięci rozszerzonej (extended). /a - zakłada RAMDysk w pamięci zwiększonej (expanded). Utarło się, aby część pamięci RAM użytej przez program RAMDRIVE.SYS do symulowania dysku twardego, nazywać RAMDyskiem lub dyskiem wirtualnym (sztucznym). RAMDysk jest fikcyjnym dyskiem założonym w pamięci komputera, lecz mimo to zachowuje się jak prawdziwy dysk. Można kopiować do niego pliki, usuwać je, wykonywać wszystkie komendy DOS, jak dla innych "normalnych" dysków. System operacyjny zawsze traktuje RAMDysk jak dysk fizyczny. Jedyną cechą odróżniającą dyski wirtualne od fizycznych jest miejsce przechowywania informacji - w pamięci RAM dla dysków wirtualnych, na trwałych nośnikach dla dysków fizycznych. Gdy komputer zostanie wyłączony, dane w RAMDyskach są tracone. Ważne jest, aby przed wyłączeniem komputera skopiować te informacje, które mają być zachowane, na twardy dysk lub na dyskietkę. Największą zaletą RAMDysku jest jego szybkość. Jeżeli zostanie uruchomiona aplikacja użytkowa, która często korzysta z dysku, to umiejscowienie jej na dysku wirtualnym może przyspieszyć działanie nawet kilkakrotnie. Sterownik RAMDRIVE.SYS musi być instalowany przy pomocy polecenia DEVICE lub DEVICEHIGH umieszczonego w pliku CONFIG.SYS. W pamięci komputera można symulować wiele dysków sztucznych (wirtualnych) jednocześnie, jednak dla każdego z nich należy zapisać odrębne polecenie w pliku CONFIG.SYS. Podczas instalacji RAMDysk przyjmuje najniższe oznaczennie literowe, jakie jest dostępne. Jeżeli twardy dysk komputera ma oznaczenie C, to RAMDysk będzie miał D. Wskazane jest korzystać z pamięci rozszerzonej(extended) i zwiększonej (expanded) dla tworzenia RAMDysku. Jeżeli parametry /e i /a nie zostaną użyte, to RAMDRIVE.SYS wykorzysta na założenie dysku wirtualnego pamięć konwencjonalną. Może to zmniejszyć ilość pamięci dostępnej dla programów, a nawet zawiesić pracę programu. Nie należy zakładać RAMDysków w komputerach, które nie dysponują pamięcia rozszerzoną lub zwiększoną. Pamięć rozszerzona wykorzystywana do tworzenia dysków wirtualnych powinna być zgodna z specyfikacją XMS, a pamięć zwiększona - LIM EMS. Zasady określające XMS zostały przybliżone w temacie dotyczącym sterownika HIMEM.SYS, a protokół LIM EMS opisany w rozdziale dotyczącym sterownika EMM386.EXE. Należy wykorzystać właciwości RAMDysków do przechowywania plików roboczych, jakie tworzą niektóre programy użytkowe ( także komendy zewnętrzne DOS). W tym celu należy utworzyć zmienną środowiskową TEMP, wskazującą na dysk wirtualny (np. SET TEMP=D:\). DOS będzie zapisywał pliki tymczasowe do katalogu głównego na dysku D. Jeżeli dysk D jest dyskiem wirtualnym, to pewne operacje, w których wykorzystuje się pliki tymczasowe, będą działać szybciej. Gdy pracujemy z Windows, to RAMDysk, na którym będziemy przechowywać pliki robocze powinien mieć minimum 2 MB. Przykład 1. Założymy RAMDysk o wielkości 1 MB, umieszczając go w pamięci zwiększonej (expanded). Polecenie oczywiście musi znaleźć się w pliku CONFIG.SYS. DEVICE=C:\DOS\RAMDRIVE.SYS 1024 /a REN (RENEME) - POLECENIE WEWNĘTRZNE Polecenie zmieniające nazwy plików. REN plik1 plik2 lub RENAME plik1 plik2 plik1 - określa plik lub pliki, dla których mają być zmienione nazwy. W razie potrzeby należy podać pełną ścieżkę dostępu. plik2 - określa nową nazwę pliku lub plików. W tym przypadku nie wolno podawać ścieżki dostępu. Komenda REN (RENAME) tylko zmienia nazwy określonych plikow, natomiast nie przesuwa plików w inne położenie - pozostają one w tym samym katalogu. Jeżeli wraz ze zmianą chcemy przenieść pliki, to należy użyć komendy MOVE. Wildcards ("*" i "?") użyte w nazwie plik1 określą grupę plików, których nazwy chcemy zmienić; użycie wildcards w plik2 (docelowym) powoduje, że część nazw z plik1 nie zostanie zamieniona w plikach docelowych. Zmieniając nazwę jakiegoś pliku na taką, która już istnieje w określonym katalogu spowodujemy, że DOS nie wykona polecenia, wyświetlając komunikat "Duplicate file name or file not found" (Powtórzona nazwa pliku lub pliku nie odnaleziono). Przykład 1. RENAME *.wri *.txt Tak skonstruowanym poleceniem zmienimy wszystkie pliki z rozszerzeniem .wri na pliki z rozszerzeniem .txt. STACKS - POLECENIE KONFIGURUJĄCE SYSTEM Za pomocą polecenie STACKS można zmienić wielkość stosów obsługujących przerwania sprzętowe. Polecenie to musi wystąpić w pliku CONFIG.SYS. STACKS=n,s n - określa liczbę stosów (0 lub 8-64). s - wielkość stosu w bajtach (0 lub 32-512). W typowym komputerze PC znajduje się 16 kanałów przerwań (IRQ - Interrupt Reguest Channels). Oto wykaz niektórych urządzeń, które powodują "przerwania" pracy komputera, zmuszając go do obsługi tego urządzenia - w nawiasach podano numer przerwania przypisany urządzeniu: zegar (0), klawiatura (1), porty równoległe 2 i 4 (3), porty równoległe 1 i 3 (4), napęd dyskietek (6), zegar czasu rzeczywistego (8), mysz (12), twardy dysk (14). Jeżeli przerwań jest zbyt dużo w krótkim odcinku czasu, to może dojść do kolizji. Stos (stack) jest obszarem pamięci, w którym procedura obsługująca przerwanie przechowuje informacje pozwalające jej przywrócić, po zakończeniu obsługi jakiegoś urządzenia, stan systemu przed zgłoszeniem przerwania. Stos programu może być za mały, aby obsłużyć wszystkie urządzenia, w rezultacie tego może nastąpić jego przepełnienie. Przykład 1. Zarezerwujemy w pamięci miejsce na przechowanie 9 obszarów danych dla każdego stosu. Długość stosu wynosić będzie 512 bajtów każdy. Polecenie oczywiście musi być umieszczone w pliku CONFIG.SYS. STACKS=9 ,256 UNDELETE - POLECENIE ZEWNĘTRZNE Polecenie UNDELETE odzyskuje skasowane pliki. UNDELETE [plik] [/dt | /ds | /dos] lub UNDELETE [/list | /all | /purge[napęd] | /status | /load | /unload | /s[napęd] | tnapęd[-liczba plików]] plik - określa nazwę pliku i ewentualną ścieżkę dostępu. Można użyć tzw. wilcards (* lub ?). /list - wyświetla listę plików, które można odzyskać. /all - odzyska wszystkie pliki, bez konieczności potwierdzania. /dos - odzyska pliki, których usunięcie było ztwierdzone przez DOS. /dt - odzyska te pliki, których adresy dyskowe zostały zapisane w pliku PCTRACKR.DEL - ten plik zostaje utworzony w czasie korzystania z poleceń MIRROR/t i UNDELETE/t. /ds - odzyska pliki chronione przez Wartownika Kasowania (Delete Sentry) - czyli te, które były chronione za pomocą polecenia UNDELATE /s[napęd]. /load - ładuje do pamięci program rezydentny UNDELATE, który działa zgodnie z dyrektywami zawartymi w pliku UNDELETE.INI. Jeżeli plik UNDELETE.INI nie istnieje, to komenda UNDELETE przyjmuje wartości standardowe. /unload - usuwa UNDELATE z pamięci. /purge[napęd] - usuwa katalog \SENTRY wraz z plikami. /status - informuje o aktualnym sposobie ochrony kasowanych plików. /s[napęd] - włącza dla określonego napędu Wartownika Kasowania (Delete Sentry). Od momemtu użycia polecenia UNDELETE z tą opcją, kasowane pliki będą kopiowane do ukrytego katalogu SENTRY, skąd, w razie potrzeby, zostaną odzyskane. Jeżeli parametr "napęd" zostanie pominięty, to będzie znaczyło, że wybraliśmy napęd aktualny. /tnapęd - włącza kontrolę usuwania plików Detektywa Kasowania (Delete Tracker) dla określonego napędu. Informacje o kasowanych plikach są zapisywane w pliku PCTRACKR.DEL umiejscowionym w katalogu głównym określonego napędu. -liczba plików - określa o ilu usuniętych plikach ma być przechowana informacja (w pliku PCTRACKR.DEL) - można przyjąć wartości od 1 do 999. Wartość standardowa zależy od wielkości dysku. Liczbę plików należy wpisać po myślniku. Ten tryb zabezpieczenia nie może być stosowany dla napędów utworzonych przy pomocy poleceń JOIN i SUBST. Za pomocą polecenia UNDELETE można skorzystać z trzech poziomów ochrony plików, które oferuje DOS (dla każdego sposobu ochrony przyjęto inną nazwę): Wartownika Kasowania, Detektywa Kasowania i Standardu. Wartownik Kasowania oferuje najlepszy poziom ochrony. Usuwane pliki faktycznie nie są usuwane, a tylko przenoszone do specjalnego katalogu o nazwie SENTRY. Przeniesienie odbywa się poprzez zmianę zapisu w tablicy rozmieszczenia plików (FAT). Podczas odzyskiwaniu plików, odtwarzany jest poprzedni zapis FAT. Katalog SENTRY ma nadany atrybut hidden (ukryty) i może wykorzystać tylko 7 % objętości dysku twardego - jeśli przekracza tą wartość, to jednocześnie niszczy najstarszy zapis o "usuniętym" pliku. Detektyw Kasowania jest mniej skutecznym sposobem zabezpieczenia plików. Przed skasowaniem jakiegoś pliku informacja o jego położeniu jest zachowana w pliku o nazwie PCTRACKR.DEL. PCTRACKR.DEL ma atrybut pliku ukrytego. Gdy UNDELETE odtwarz skasowany wcześniej plik przy pomocy Detektywa Kasowania, to korzysta z zapisu w pliku PCTRACKR.DEL. Umożliwia to to szybką lokalizację miejsca położenia odzyskiwanego pliku i w przypadku częściowego zajęcia tego miejsca przez inny plik, zezwala na odzyskanie nie zapisanego fragmentu (odtworzenie części poprzedniego pliku). W trybie Standard możliwe jest odtworzenie pliku tylko wtedy, gdy na jego miejsce nie została zapisana żadna inna informacja. Podczas korzystania z polecenia UNDELETE w trybach Detektyw Kasowania i Standard, nie należy używać programów porządkujących zapisy na dysku - na przykład z dołączonego do DOS programu DEFRAG. Aby odzyskać skasowane pliki, należy wywołać polecenie UNDELETE z parametrem określającym sposób ochrony: /dos, /dt, /ds. Jeżeli parametr nie zostanie podany, to UNDELETE najpierw spróbuje odtworzyć pliki z wykorzystaniem zapisów w katalogu SENTRY, następnie danych z pliku PCTRACKR.DEL, a na końcu wykona samodzielne odtworzenie. Polecenie UNDELETE korzysta z danych zapisanych we własnym pliku inicjującym - UNEDELETE.INI. Jeżeli plik inicjujący nie istnieje, to zostanie utworzony podczas ładowania UNDELETE do pamięci. Można pozostawić standardowe ustawienie trybu pracy polecenia UNDELETE lub wpisać do pliku (tekstowego) UNELETE.INI własne. Przykład 1. Załóżmy, że omyłkowo skasowaliśmy plik ANONIMUS.TXT. Chcemy go odzyskać. Należy napisać polecenie: UNDELETE ANONIMUS.TXT DOS poprosi o wpisanie pierwszej litery w miejsce pytajnika: ?NONIMUS.TXT Plik został odtworzony. Przykład 2. Odzyskamy wszystkie pliki z katalogu PASCAL, mające rozszerzenie .PAS. Plik będą odtwarzane bez wcześniejszego potwierdzenia (odmiennie niż w przykładzie 1): UNDELETEC:\PASCAL\*.PAS /all Przykład 3. Ten przykład jest ilustracją wykorzystania dwu trybów ochrony plików za pomocą polecenia UNELETE - Wartownika Kasowania i Detektywa Kasowania. Obydwa tryby dotyczą usuwanych plików z dysku C. UNDELETE /sc Włączamy ochronę plików poprzez katalog SENTRY, a część rezydentna programu UNDELETE zostanie załadowana do pamięci komputera. UNDELETE /tc-200 Informacje o usuwanych (200) plikach będzie zapisywana w pliku PCTRACKR.DEL. Część rezydentna programu UNDELETE zostanie załadowana , tak jak poprzednio, do pamięci komputera. VSAFE - PROGRAM ZEWNĘTRZNE Perogram VSAFE jest programem rezydentnym (umieszczonym w pamięci) reagującym ostrzeżeniem na wszystkie wykryte nieprawidłowości systemu. VSAFE [/numer_usługi [+ | -] ...] [/ne] [/nx] [/ax | /cx] [/n] [/d] [/u] /numer_usługi - ustala zakres pracy programu. Znak plus umieszczony po numerze opcji oznacza, że ma być ona aktywna, znak minus wyłącza działanie wybranej opcji. Oto lista usług, które powinny być podstawione pod parametr numer_usługi (poszczególne pozycje należy oddzielać spacjami): 1 - ostrzega przed możliwością sformatowania całego twardego dysku. Standardowo ta opcja jest włączona. 2 - ostrzega o próbie instalowania się w pamięci programu rezydentnego. Standardowo ta opcja jest wyłączona. 3 - zapobiega zapisom na dysk. Standardowo ta opcja jest wyłączona. 4 - sprawdza uruchamiane aplikacje usługowe (otwierane przez DOS pliki wykonywalne). Standardowo ta opcja jest włączona. 5 - szuka na dyskach (dyskietkach) startowych najgroźniejszych wirusów - wirusów sektora startowego. Do tego rodzaju wirusów należą między innymi: ChanguMangu, Chaos, Christmas Boot, Disk Killer. Standardowo ta opcja jest włączona. 6 - ostrzega przed próbami zapisu do sektora startowego i tablicy partycji dysku twardego. Standardowo ta opcja jest włączona. 7 - ostrzega przed póbami zapisu do sektora startowego dyskietki. Standardowo ta opcja jest wyłączona. 8 - ostrzega przed probą zmiany programu (pliku wykonywalnego). Standardowo ta opcja jest wyłączona. /ne - zapobiega ładowaniu się VSAFE do pamięci zwiększonej (expanded). /nx - zapobiega ładowaniu się VSAFE do pamięci rozszerzonej (extended). /ax - określa aktywny klawisz, którego użycie wraz z Alt powoduje uruchomienie programu VSAFE. /cx - określa aktywny klawisz, którego użycie wraz z Ctrl (czyli w miejsce Alt) powoduje uruchomienie programu VSAFE. /n - rozszerza działanie VSAFE na dyski połączone siecią. /d - wyłącza tworzenie sum kontrolnych (check sum). /u - usuwa VSAFE z pamięci. Aby skorzystać z VSAFE podczas pracy w środowisku Windows, należy: zainstalować VSAFE przed uruchomieniem Windows, umieszczając wywołanie tego programu w pliku AUTOEXEC.BAT, w pliku WIN.INI napisać polecenie ładujące program obsługujący przekazywanie komunikatów o następującej składni: load=mwavtsr.exe. Przykład 1. Obok inwazji wirusów, sformatowanie dysku twardego jest największą katastrofą użytkownika PC. Oto jak można zabezpieczyć się (częściowo) przed tymi problemami: VSAFE /1+ /6+ /7+ /aa VSAFE będzie nas informował o zmiarze formatowania dysku twardego i próbie zapisu do sektora startowego dysku i dyskietek. Alt z literą "a" są gorącymi klawiszami uruchamiającym VSAFE. XCOPY - POLECENIE ZEWNĘTRZNE Polecenie służy do kopiowania katalogów i podkatalogów wraz z zawartymi w nich plikami. XCOPY żródło [cel] [/a] [/m] [/d:data] [/p] [/s] [/e] [/v] [/w] żródło - określa dysk, katalog i pliki do kopiowania. Musi być podany przynajmniej jeden z następujących elementow: dysk, katalog, nazwa pliku (plików). W nazwie pliku mogą być użyte wildcards ("*", "?"). cel - określa docelowe położenie kopiowanych katalogów i plików. Jeżeli pominiemy ten parametr, to komenda XCOPY skopiuje do aktualnego katalogu. /a - kopiuje pliki tylko z atrybutem "archive" (archiwalny), nie zmienia stanu tego atrybutu. /m - kopiuje pliki tylko z atrybutem "archive" (archiwalny), jednocześnie kasując ten atrybut. Pliki docelowe zachowują atrybut archiwalnych. /d:data - kopiuje pliki, które były modyfikowane w podanym dniu lub później. Format określenia daty (najczęściej RR.MM.D czyli rok.miesiąc.dzień) zależy od parametru polecenia COUNTRY umieszczonego w pliku CONFIG.SYS. /p - spowoduje pojawienie się pytania o kopiowanie każdego pliku. Na pytanie należy odpowiedzieć Y/N (tak/nie). /s - kopiuje pliki z katalogu początkowego podanego dla źródła oraz ze wszystkich podkatalogów, z przeniesieniem tych podkatalogów. Podkatalogi puste na dysku docelowym nie zostaną utworzone, chyba że podano parametr /e. Jeżeli pominiemy parametr /s, to wówczas skopiowana będzie jedynie zawartość katalogu początkowego podanego dla źródła. /e - kopiuje także puste podkatalogi. Komenda XCOPY kopiuje podkatalogi, gdy parametr /s jest ustawiony - opcja /e może być użyta tylko z łącznie z parametrem /s. /v - sprawdza poprawność kopiowania, ustawiając VERIFY (weryfikację - kontrolę poprawności) na ON (tak). W przypadku niezgodności pojawi się komunikat o błędzie, tak więc kopiowane informacje nie będą zapisane w uszkodzonych sektorach dysku. /w - DOS wyświetli komunikat: "Press any key to begin copying files(s)" (Naciśnij dowolny klawisz, aby rozpocząć kopiowanie pliku (ów)) i oczekuje na naciśnięcie dowolnego klawisza przed rozpoczęciem kopiowania. Polecenie XCOPY kopiuje całe struktury katalogów, plik po plku, pomijając pliki systemowe i ukryte. Aby zmienić atrybuty plików, należy skorzystać z polecenia ATTRIB. Ciąg znaków dysk/ścieżka/plik nie może być dłuższy niż 63 znaki. Jeżeli określona ścieżka dla celu nie istnieje, a kończy się znakiem "\", to przed kopiowaniem zostaną utworzone odpowiednie katalogi; jeżeli natomiast zapomnimy o znaku "\", to komenda wyświetli zapytanie, czy nazwa celu dotyczy pliku, czy katalogu. Zaletą komendy XCOPY jest to, że dysk źródłowy i docelowy nie muszą być tego samego typu, a porozrzucane po różnych sektorach części plików, zostaną zebrane w jedną całość - tego nie da się zrobić za pomocą komendy DISKCOPY. XCOPY ustawia kody błędu wyjściowego według następujacych zasad: 0 - prawidłowe zakończenie realizacji polecenia. 1 - brak plików do kopiowania. 2 - użytkownik przerwał realizację polecenia naciskając Ctrl+C. 4 - błąd uruchomienia (np: niewłaściwa składnia polecenia, brak pamięci, brak miejsca na dysku). 5 - błąd podczas zapisu na dysk. Przykład 1. XCOPY A:\ C:/d:96.09.20 Komenda XCOPY skopiuje z katalogu głównego dysku A, do katalogu bieżącego na dysku C, wszystkie pliki utworzone lub zmienione po 20 września 1996 r. Przykład 2. W katalogu C:\DRUKI znajdują sie 2 niepuste podkatalogi ZLECENIA i TEKSTY. XCOPY C:\DRUKI B:\ /s Polecenie XCOPY utworzy na dysku B katalogi ZLECENIA i TEKSTY, a następnie skopiuje wszystkie pliki z katalogu DRUKI do katalogu głównego na dysku B i pliki z podkatalogów do odpowiednich, nowo utworzonych podkatalogów (ZLECENIA i TEKSTY) na dysku B. |
